Gazze Şeridi, İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesin buruk sevincini yaşarken, Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler (BM) verileri, “burukluğun nedenini” açıklıyor.
Dünya Bankası, Gazze ekonomisinin 2024’ün ilk çeyreğinde yüzde 86 daraldığını, bunun “kayıtlardaki en büyük ekonomik daralma” olduğunu belirtirken, savaş öncesi nüfusun yüzde 64’ünün yoksulluk içinde yaşadığı, temel ihtiyaçların maliyetinin ise yüzde 250 arttığı kaydedildi.
Ekim ayında, ateşkes sağlandıktan sonra bile Gazze ekonomisinin 2022 seviyesine ulaşmasının 350 yıl süreceği uyarısında bulunulmuştu. BM’nin ticaret ve kalkınma kolu UNCTAD ise, savaşın yol açtığı hasarın maliyetinin 18,5 milyar dolar olduğunu, bunun da Gazze’nin 2022 yılı gayri safi yurt içi hasılasının (GSYİH) yaklaşık 7 katına denk geldiğini söylüyor. BM, hasar gören binaların, Gazze’deki konutların yüzde 90’ından fazlasını oluşturduğunu, 160 binanın yıkıldığını, 276 bininin ağır veya kısmen hasar gördüğünü tahmin ediyor. Yıkım nedeniyle biriken 50 milyon tondan fazla enkazın kaldırılmasının yanı sıra patlayıcı kalıntılarını temizlemenin 21 yıl sürebileceği vurgulanıyor.
‘TAMAMEN İŞLEVSİZ’
BM Çevre Programı (UNEP), Gazze’deki insani kayıpların yanı sıra, hasarın onarılmasının uzun zaman alacağını vurguladı. Su ve kanalizasyon sistemlerinin “neredeyse tamamen işlevsiz” olduğu belirtilirken, kamplar ve barınaklar çevresinde biriken çöplerin etkilerine de dikkat çekiliyor. Tahrip edilen güneş panellerinden çıkan kimyasallar ve kullanılan mühimmatın, toprak ve su kaynaklarını kirletme riski olduğu kaydediliyor. Bunun yanında küresel kıtlık ilan etmekten sorumlu kuruluş Entegre Gıda Güvenliği Evre Sınıflandırması’na (IPC) göre, yaklaşık 1.8 milyon kişi yüksek düzeyde akut gıda güvensizliği yaşıyor. Dünya Sağlık Örgütü, Gazze’deki 36 hastaneden sadece 18’inin kısmen faaliyette olduğunu, 11 sahra hastanesinin tam veya kısmen faaliyette olduğunu belirtiyor.
ÖLÜ SAYISI FAZLA
Gazze’deki Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail saldırılarında hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısı 46 bin 913’e ulaştı. Ancak dünyanın en eski hakemli tıp dergilerinden “The Lancet”e göre, Gazze’ye yönelik saldırıların ilk 9 ayında ölenlerin sayısı, açıklanandan yüzde 41 daha fazla olabilir. Makalede, Sağlık Bakanlığının 30 Haziran 2024’e kadar İsrail saldırılarında öldürülenlerin sayısını 37 bin 877 olarak bildirdiği aktarılırken, çevrim içi anket ve sosyal medyadaki ölüm ilanları yardımıyla farklı bir rakam çıkıyor. Nitekim Haziran 2024 sonuna kadar travmatik yaralanmalardan 55 bin 298 ila 78 bin 525 ölüm olduğu, çatışmalarda ise en az 64 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor.