Uğur Eser - Onur Durmuş AYDIN (İHA) - Aydın’ın Didim ilçesinde nesli tükenme tehlikesi altında olan ve Türkiye’de sadece 100 tane olduğu tahmin edilen Akdeniz foku, marinada bulunan bir teknede görüntülendi.
Doğal güzellikleri ile birçok yaban hayatına ev sahipliği yapan Aydın, denizel biyoçeşitliliğiyle de çok sayıda deniz canlısının üreme ve beslenme noktası olmaya devam ediyor. Dünya genelinde 700, Türkiye’de ise 100 kadar olduğu tahmin edilen Akdeniz foklarının nesli her geçen gün yok olma tehlikesi altına girerken, Didim ilçesinde bir tekneye sığınan Akdeniz foku görüntülendi. Tekneye çıkan Akdeniz fokunu fark eden marina sakinleri durumu yetkililere bildirdi. İhbar üzerine bölgeye gelen Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürü Egemen İşcan, Söke-Kuşadası-Didim şefi Erdinç Kutsal, Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Araştırma Grubu'ndan (SAD-AFAG) biyolog Nail Sevingel, Didim Sahil Güvenlik Komutanı Teğmen Murat Efe, Didim Belediyesi veterinerleri ve Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) üyeleri foku izlemeye aldılar. Yapılan incelemelerin ardından fokun, balık açısından zengin olması ve kış sezonu sebebiyle teknelerin demirli olmasından dolaylı marinaya tercih ettiği tahmin edildi.
Konu ile ilgili açıklama yapan EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, “Sualtı Araştırmaları Derneği ile görüşülerek, Akdeniz fokunun fotoğrafları gönderildi. Fokun daha önceki yıllardan tanımlanan bir fok olduğu belirtildi. SAD-AFAG Koordinatörü Cem Kıraç, onlarca video ve fotoğraf görüntülerinden ve yerinden birinci elden bilgilerden bu tanımlı fokun diğer Akdeniz foku bireylerinin gösterdiği normal soluma davranışını göstermediğini gözledikleri belirtildi. Gerek karada yattığında gerekse suda yüzerken burnundan nefes almak yerine ağzını açıp kapayarak nefes almaya çalıştığı ve ayrıca ağzından ve burnundan aşırı miktarda salya çıkardığının belirlendiğini belirtti. Didim’de olduğu gibi, 2016 yılında da Kuşadası’nda başka bir Akdeniz foku marina içindeki bir tekneye çıkmıştı. Fokları denizde görebilmek çok büyük bir şansken, marina içlerine kadar gelmesi bir eksikliği de göstermektedir. Aşırı ve bilinçsiz avlanmadan dolayı besin grupları azalan ve dinlenebilmek için bakir alanlar bulamayan foklar, balık açısından zengin olan ve kış sezonu olması nedeniyle teknelerin demirli olmasından dolaylı marinayı tercih ettiğini tahmin etmekteyiz. Akdeniz fokunun, marina içindeki hareketleri Didim Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından takip edilmektedir. Herhangi bir olumsuz durumda Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü’nün koordinasyonluğunda ekipler bir araya gelerek müdahale edecektir” dedi.
“Yaşam alanları korunmalıdır” Nesli tehlike altında olan Akdeniz foklarının doğal yaşam alanlarının korunması gerektiğine dikkat çeken Sürücü, “IUCN kriterlerine göre (CR) Nesli Kritik Derecede Tehdit Altında olan ve tüm dünyada yaklaşık 700, Türkiye kıyılarında 100 kadar kaldığı bilinen Akdeniz fokları (Monachus monachus) için özellikle Ege kıyıları çok önemlidir. Ege kıyılarında yaşayan Akdeniz foklarının geleceği ana popülasyonlara sahip olan sadece Türkiye ve Yunanistan’ın yapacağı koruma çalışmalarına bağlıdır. Sadece bu nadir canlıların korunması ve bireysel müdahaleler yeterli değildir. Asıl önemli olan bu canlıların yaşam alanlarının korunmasıdır. Özellikle kıyıların yapılaşmaya açılması, doğal habitatların tahrip edilmesi ve mağaralara suni platformlar yaparak kıyı mağaralarının doğal yapılarının bozulması önlenmelidir. Zira foklar sadece denizde değil, aynı zamanda uygun kıyıların kara kısmına çıkarak burada yavrular ve yine kıyıda yavrularını büyütür” şeklinde konuştu.
