CHP Aydın Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu CHP Grup Sözcüsü Süleyman Bülbül, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nda değişiklik yapılarak çevrenin korunmasına ilişkin olarak açılan davalar ile buna ilişkin bütün işlemlerin harçtan muaf tutulması için kanun teklifi verdi. Bir diğer kanun teklifinde CHP’li Bülbül, 2872 sayılı Çevre Kanunu’nda değişiklik yapılarak “ÇED olumlu” kararının mevcudiyetinin zorunlu tutulması ve “ÇED gerekli değildir” ibaresinin kaldırılmasını talep etti.
“KAMUNUN ORTAK HAKKIDIR”
Kanun teklifine ilişkin açıklama yapan CHP’li Bülbül, şunları kaydetti: “Anayasa’nın 56. maddesi açık: Devlet de yurttaş da çevreyi korumakla yükümlüdür. Ancak iş çevreyi korumaya gelince, yurttaşlar yüksek dava harçlarıyla karşı karşıya kalıyor; adalet, parası olana sunulan bir hizmete dönüşüyor. Doğayı savunmak kişisel bir mesele değil, kamunun ortak hakkıdır. Bugün bir orman yok oluyorsa, bir nehir kirletiliyorsa, zarar hepimize veriliyor. Buna itiraz eden, dava açan insanlar aslında toplumun geleceğini savunuyor. Onları dava harçlarıyla caydırmak, açıkça ‘doğaya sahip çıkmayın’ demektir.”
“ÇEVRE DAVALARINDA HARÇ OLMAMALI”
“Çevre davaları, kamu yararını ilgilendirir. O halde bu davalardan harç alınması neyle açıklanabilir? Çevreyi korumak isteyenler cezalandırılırken, doğayı talan edenlerin önü mü açılacak? Adaletin bedeli olmaz. Çevreyi savunmak isteyen kimse, cebindeki parayı düşünmek zorunda kalmamalı. Bu davalar harçtan muaf olmalı. Çünkü mesele sadece bir ağaç ya da bir dere değil; hepimizin nefesi, geleceği, yaşam hakkıdır.”
“DOĞA ETKİLENMİYORMUŞ GİBİ DAVRANILIYOR”
“Bir diğer kanun teklifimizde, Çevre Kanunu’nda değişiklik yapılarak ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararlarının kaldırılmasını talep ediyoruz. ÇED, bir projenin çevreye olası etkilerini değerlendirir. ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı ise, projelerin bu etkilerden muaf tutulmasını sağlar; yani doğa hiç etkilenmiyormuş gibi davranılır. Bu uygulama kabul edilemez. Memleketim Aydın başta olmak üzere Ege Bölgesi, maden ocakları ve JES’lerle delik deşik edilmiştir. Her hafta bölgemizden, JES’lerin yol açtığı doğa tahribatına ve sağlık sorunlarına ilişkin ihbarlar gelmektedir. JES borularından yayılan gaz çevreye zehir saçmakta, toprağa ve ürünlere karışmakta, incirden çileğe, zeytinden kestaneye kadar tüm tarımsal üretim zarar görmektedir. Bölge halkı kanser gibi kronik hastalıklarla baş başa bırakılmaktadır.”
“ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR’ KARARLARI KALDIRILMALIDIR”
CHP’li Bülbül, açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “Halk, yapılan ÇED toplantılarında açıkça itirazını dile getirmekte, ancak buna rağmen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararları verilmeye devam edilmektedir. Bu kararlar, sadece ekolojik yıkımı hızlandırmakla kalmıyor, halkın iradesini de hiçe sayıyor. ÇED muafiyeti artık bir istisna değil, bir araç haline gelmiştir. Bu keyfi uygulamalara derhal son verilmelidir. Doğa, insan sağlığı ve gelecek kuşaklar için ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararları tamamen kaldırılmalıdır.”
Zeytinliklerin madencilik faaliyetine açılmasına karşı çıkmıştı
İPTALİ İÇİN BAŞVURU YAPMIŞTI
CHP’li Bülbül, daha önce zeytinliklerin madencilik faaliyetine açılmasına izin veren Maden Yönetmeliği’nin iptali için başvuru yapmıştı. Danıştay, milletvekillerinin toplumsal nitelikli çevre davalarında dava açma ehliyeti bulunduğuna hükmetmişti. Böylelikle, çevre davalarında dava açma bakımından bu dava emsal kabul edilmişti. CHP’li Bülbül’ün başvurusunun ardından Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu, Resmi Gazete’de 2022’de yayımlanan ve zeytinliklere madencilik faaliyetine açılmasına izin veren Maden Yönetmeliğin iptaline karar verdi.
