Dr. Lütfi Kırdar; Doktor, Devlet Adamı, Asker, Milletvekili, Sağlık Bakanı.
Türkiye'nin farklı illerinde birçok esere ismini verilen. Nazilli de Hilal-i Ahmer Başkanlığı
yapmış. Göz doktoru olarak Balkan harbine gönüllü gitmiş. Birinci Dünya savaşında tabip yüzbaşı rütbesiyle Güney Cephesinde görev almış. Milli Hükümet emrinde Nazilli Cephesi Kızılay Sıhhi İmdat ekibi Başkanı olarak Kurtuluş savaşının Aydın Cephesinde hizmet vermiş ve Ayrıca hemşerimiz Merhum Başbakan Adnan Menderes’in arkadaşı ve Sağlık Bakanı olarak görev yapmış olan Doktor Mehmet Lütfi Kırdar elbette Aydın’a İz Bırakanlar kervanına katılmıştır. Bu yüzden yaşam öyküsünü sizlerle paylaşmak için araştırma yaptım ama aile bireylerinden birine ulaşamadım. Afınıza sığınarak sosyal medyaya başvurdum.
Doktor Lütfi Kırdar Yargılandığı Yassıada'da 17 Şubat 1961’de mahkeme salonunda ifade verirken geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etmiştir.
Vikipedi, özgür ansiklopedi deki yaşam öyküsü;
Mehmet Lütfi Kirdar: (15 Mart 1889, Kerkük - 17 Şubat 1961, Yassıada), Türk hekim, devlet adamı, asker, Manisa ve İstanbul valisi, milletvekili ve sağlık bakanı.
Gençliği;
1889 yılında Kerkük'te doğdu. Abdüssamed Bey ve Ayşe Hanım'ın oğludur. 1925'te Hayrunnisa (1904-1960) Hanım'la evlendi. Erdem (1927) ve Üner'in (1933) babasıdır. İlk ve orta öğrenimini Kerkük'te, lise öğrenimini Bağdat'ta tamamlayarak, 1908'de İstanbul'a geldi ve Tıp Fakültesine girdi. Balkan Savaşı çıkınca gönüllü olarak savaşa katılan Kırdar, savaştan sonra Darülfünun Tıp Fakültesinden (1917) mezun oldu. Meslek hayatına Necef Belediyesi (Irak'ın başkenti Bağdat'ın 160 km güneyinde bulunan şehir.) Tabibi olarak başlayan Lütfi Kırdar, I.Dünya Savaşı'nın başlamasıyla orduya katıldı.
Savaştan sonra Aşiretler ve Muhacirler Genel Sağlık Hizmetleri Müdürlüğü yaparak, Erzurum Kongresinin toplandığı günlerde Kızılay Sağlık Heyeti Reisi olarak Atatürk'ün emrinde Erzurum'da görev aldı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Kızılay Sağlık ve Sıhhi İmdat Ekibi Başkanı olarak görev yaptı. Millî Mücadelenin her safhasına katıldı ve İstiklal Madalyası aldı.
Cumhuriyet dönemindeki hizmetleri;
Türk Kurtuluş Savaşından sonra 1923'te Viyana ve Münih'te göz hastalıkları ihtisası yaptı. 1924'te Türkiye'ye döndü ve İzmir Sıhhat Müdürlüğüne tayin edildi. Kendi isteğiyle 1933'te İzmir Memleket Hastanesi göz kliniğine atandı. 1935'te Kütahya'dan milletvekili oldu. 1935-1936 CHP Balıkesir İl başkanlığı yaptı.1936'da atandığı Manisa valiliğindeki görevi bittikten sonra Manisa Şehir Meclisi kararıyla fahri hemşehrilik unvanı verilerek ismi Turgutlu'daki bir caddeye konuldu. 1938'de İstanbul valiliğine ve belediye başkanlığına atandı. Bu son görevi 12 yıl sürdürdü. İstanbul Harbiye'deki Spor ve Sergi Sarayı, Açıkhava Tiyatrosu, Dolmabahçe'deki İnönü Stadyumu, Taksim Meydanı, Taksim Gezisi ve Atatürk Bulvarı onun döneminde yapıldı. 1940 yılında ise Taksim Kışlası yıktırıldı.
Yukarıda Dr. Lütfi Kırdar'ın Zincirlikuyu Mezarlığındaki aile mezarlığı görülmekte.
1949'da İstanbul valiliği ve belediye başkanlığından alındı. Aynı yılın Aralık ayında yapılan ara seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi'nden Manisa Milletvekili olarak Meclis'e girdi (1949-1950). 14 Mayıs 1950'deki milletvekili seçiminde kaybetti. 1954 seçimlerinde Demokrat Parti'den İstanbul bağımsız milletvekili oldu. 1957'de yeniden milletvekili oldu. Son Adnan Menderes hükûmetinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı (1957-1960) olarak görev yaptı. 27 Mayıs Darbesine kadar bu görevde kaldı.
27 Mayıs'ta tutuklandı. Yargılandığı Yassıada'da 17 Şubat 1961’de geçirdiği bir kalp krizi sonucu öldü. 19 Şubat 1961'deki olaylı bir cenaze töreninden sonra Zincirlikuyu Mezarlığı'na gömüldü. Erdem Kırdar ve Üner Kırdar isimli iki oğlu vardır.
Adının yaşatıldığı yerler;
• Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı. Şişli, İstanbul.
• Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi. Kartal, İstanbul.
• Lütfi Kırdar Caddesi. Başakşehir, İstanbul.
• Dr. Lütfü Kırdar İlkokulu. Güngören, İstanbul.
Yukarıda, yargılandığı Yassıada'da bir duruşma anında ifade verirken.
Nazilli de Hilal-i Ahmer Başkanlığı yapmış. Göz doktoru olarak Balkan harbine gönüllü gitmiş. Birinci Dünya savaşında tabip yüzbaşı rütbesiyle Güney Cephesinde görev almış. Milli Hükümet emrinde Nazilli Cephesi Kızılay Sıhhi İmdat ekibi Başkanı olarak Kurtuluş savaşının Aydın Cephesinde hizmet vermiş ve Ayrıca hehşerimiz Merhum Başbakan Adnan Menderes’in arkadaşı ve Sağlık Bakanı olarak görev yapmış olan Doktor Mehmet Lütfi Kırdar’a Allahtan rahmet dilerim. Ruhu Şad Mekânı cennet olsun.
Merhum Doktor Mehmet Lütfi Kırdar’ın adı Türkiyede pek çok yere verilerek yaşatılırken maalesef memleketi saydığı Aydın’da ismi hiç anılmıyor. Dr. Lütfi Kırdar gibi Devlet adamlarını onure etmek ve adının Aydında bir parka, bir bulvara, bir sokağa, ADÜ’de bir salona vererek yaşatmak gelecek kuşaklara Dr. Lütfi Kırdar’ı anlatmak adına Aydın'ı ve Nazilli’yı yöneten yetkililerin ona vefa borçlarını ödemeleri lazım. Dr. Lütfi Kırdar gibi şahısların adını yaşatmak vizyonu olan şehirlerin Tarihle bütünleşmesi kimlik yaratması adına Aydın'ın Tarihsel kimliğinin, kent’e değer katarak iz bırakanların manevi hatırasına büyük bir saygıdır, diye satırlarıma nokta kayarak, Başka bir Aydın’a İz Bırakan şahsın yaşam öyküsünde ve Aydın Tarihine ışık tutanları yâd etmek üzere, Aydınlı aydınlık günlere olan inancımla Saygılarımı sunarım.
