Leman KISA; Eğitimci Yazar, Aydın Lisesi Tarih - Coğrafya Öğretmeni.
Hiçbir Aydın’lının fark etmediği Aydın’ın bir albenisi var, görev icabı Aydın’la tanışan Doktor, yazar, çizer, Eğitimci, Avukat, Ressam, heykeltraş gibi sanatçı ruhlu insanlar Güzel Aydın’ın suyunu içtiler mi buradan kopamıyorlar velhasli kelam aktivefa olarak Aydın’ı tanıtmaya, yazıp çizmeye bir eser bırakmaya çalışıp duruyorlar.
Bunlardan örnekler verirsem Muzaffer İzgü, Ayten Çelebican, Dr. Baha Öztan ve daha niceleri.
Yukarıda bahsettiğim gibi bir Tarihçi yazara bu hafta köşemde yer vermek istedim. Sinop’un yerli ailelerinden Abdulaziz ve Emine’nin çocukları olarak 01Temmuz 1914 yılında Sinop’ta dünyaya gelen ve Aydın’a atandıktan sonra bir türlü buradan kopamayan, “AYDIN TARİHİ VE COĞRAFYASI” ile “AYDIN VE İLÇEMİZ KUŞADASI” adlı kitapların yazarı Merhume Leman Kısa’ya ait ulaşa bildiğim yaşam öyküsünü yazmaya çalışacam.
Merhume Leman Kısa Öğretmenimizin Hayatta olan Gelini Günay Tarkan hanımefendi ile yaptığım görüşmede, Kayınvalidemin öğrenme arzusu çok yüksekti, okuyup araştırmayı severdi. Emekliye ayrıldıktan sonra da bu araştırma arzusundan vazgeçmedi dedi ve onun anlatımıyla Kayın Validesi Merhume Leman Kısa;
Leman Kısa Öğretmenin basılı iki eseri (kapakları) yukarıda görülmekte.
Bir ara arapça öğrenmeye heves sardı, Arapçayı öğrenip Kuran’ı okumaya başladı ve ezberledi daha sonra Amerika’da yaşıyan kızı Emel’in yanına gitmeye karar verdi ama ingilizcesi yoktu. İnat edip ingilizce öğrenmeye ve muntazam ingilizce konuşmaya başladı.
İngilizceyi öğrendikten sonra Amerika’ya kızının yanına gitti. Merhume Kayınvalidem çok iyi suböreği yapardı. Amerikada bulunduğu esnada kızının yaşadığı eyalette yemek yarışması yapılıyormuş kayınvalidem de bende bu yarışmaya suböreği yapıp katılacam, birde benim suböreğimin tadına baksınlar bakalım deyip yarışmaya katılıyor ve orada düzenlenen yarışmada birincilik kazanıyor.
Leman Hoca kendisi gibi tarih öğretmeni olan Hasan Tarkan beyefendi ile evliydi, bir kız (Emel), bir erkek (Erel) çocukları vardı. Ben oğlu Erel Tarkanla evlendim. İkimizde Aydın Ziraat bankasında çalışıyorduk. Eşim Erel Tarkan rahatsızlığı nedeniyle 12 Haziran 2015 yılında rahmete gitti. Kayınvalidem Leman Hanımla eşi Hasan Bey çocuklar küçükken anlaşamayıp boşanmışlar ve Hasan Bey İstanbul’a yerleşip orada tekrar bir öğretmen hanımla evlenmiş ve ondan da bir kız çocuğu dünya ya gelmiş. Leman hanımın kızı Emel Hanım Amerikadan döndükten sonra OTDÜ’de uzun yıllar öğretim üyesi olarak çalıştı sonra emekliye ayrıldı ve geçen yıl (2022’de) vefat etti.
Kayınvalideme dönecek olursak çok sevimli, eğitim öğretime önem veren biri olarak tanınıyordu,
mesela öğrencilerinden Bakan, Milletvekili ve Aydın’da saygı gören kişiler vardı. Bunlar İsmet Sezgin, Ertuğrul Kumcuoğlu, Bedrettin Dalan, Aydın Ünüvar gibi Aydın da tanınmış saygın şahsiyetlerdi ve Leman Kısa Hanımefendiye hep hürmet gösterip bayram ve özel günlerde arayıp sorarlardı.
Merhume Leman Kısa Hanımefendiyi araştırma yaparken, Sevgili dostum, candan arkadaşım, Kardeşim Tarih Öğretmeni Selahattin Keykubat’la bir sohbet anında Leman Hoca benim Öğretmenimdi deyince onun anılarına da müracaat edip burda sizlerle paylaşmak istedim.
(Selahattin öğretmenimin bana imzaladığı iç kapak görülmekte)
Ayrıca kendi arşivinde bulunan Merhume Leman Kısa öğretmenimizin yazmış olduğu ve bir türlü bulamadığım (bende fotokopisi vardı ve sayfalar eksikti) “Aydın Tarihi ve Coğrafyası” adlı kitabını şahsıma imzalıyarak hediye etti. Kendisine müteşekkürüm. Selahattin Keykubat’ın Leman Kısa ile bir anısı;
Ortaokul da tarih dersimize giriyordu ve benim tarih derslerim o günkü sisteme göre hep 10 du. Orta birde iken yarıyıl karnemizi almıştık. O yıllarda yarıyıl tatili 1 Şubat’ta başlar 15 Şubat’ta biterdi. O nedenle bu tatile Şubat tatili denirdi. Tatil bitmiş ve okul açılacaktı, biraz üşüttüğüm için ilk gün okula gitmedim. İyi ki gitmemişim. Okulun eğitim öğretime başladığı ilk gün tarih dersimiz vardı ve Leman Öğretmenimiz çıkarın kâğıtları yazılı yapacam demiş (o yıllarda yazılı sınavları önceden belirtme zorunluğu yoktu) Tabi sınıf dökülmüş, ben de gitseydim kesin zayıf alırdım, çünkü tatil dönüşü hazırlıksızdım. Bu nedenle ucuz kurtulmuştum. Merhume Leman Kısa Öğretmenimiz Tarih dersini çok ciddiye alır ve bizlerinde önemsememizi tembihlerdi. Hocamız bazen çok gaddar, bazende pamuk yürekli olurdu. Bu yaptığı yazılı sınavdan sınıf dökülünce hocamız daha sonra bir dördüncü sınav yaparak durumumuzu telafi etmemizi sağlamıştı. O yıllarda hocalarımız bize adeta üniversite eğitimi verir, karşılığını da bizden isterlerdi ama öğretmenlik formasyonları ağır basıp, telafi etmemizi de sağlarlardı, asla unutmayacağım, hemen hepsini (o yılların öğretmenlerini) kaybettik, mekânları cennet, ruhları şadolsun.
Aydınlı öğrenciler ve Araştırmacılar için paha biçilmez Aydın Tarihi ve Coğrafyası ile ilgili iki eser bırakan Merhume Hanımefendiye Allahtan rahmet diler, ruhu şad mekânı cennet olsun. Ayrıca Gelini Günay Tarkan hanımefendiye verdiği bilgilerden dolayı şükranlarımı sunar ve aile bireylerinden hayatta olanlara da sağlıklı mutlu günler dilerim.
Merhume Leman Kısa gibi Aydın’a değer katan iz bırakanları onure etmek ve adının Aydında bir parka, bir bulvara, bir sokağa vererek yaşatmak, gelecek kuşaklara Leman Kısa’yı anlatmak adına Aydın'ı yöneten yetkililerin ona vefa borçlarını ödemeleri lazım. Leman Kısa gibi şahısların adını yaşatmak vizyonu olan şehirlerin Tarihle bütünleşmesi kimlik yaratması adına Aydın'ın Tarihsel kimliğinin, kentte değer katarak iz bırakanların manevi hatırasına büyük bir saygıdır diye satırlarımı noktalayıp Haftaya başka bir Aydın’a İz Bırakan Şahsın yaşam öyküsünde buluşmak üzere, saygılarımı sunarım. Abdulkadir Turhan
