Samim KOCAGÖZ; Yazar
Evet; Edebiyat dünyasından başlamışken, geçen hafta yayınladığım Söke eşrafından Kocagöz ailesinin küçükleri olan Halil Kocagöz’ün ağabeyi Toplumcu, gerçekçi edebiyat kuşağının önemli yazarlarından, Aydın ve Söke adını tüm Edebiyat dünyasına duyurmuş. Samim Kocagöz’ün yaşam öyküsü ile devam etmek istedim.
Samim Kocagöz, Söke’nin güzide Ailelerinden ve İzmir'in kurtuluşunda önemli çalışmalar yapan köklü bir aileden geliyor. Latife Hanım Samim Kocagöz’ün kuzeni. Ayrıca kayınpederi Fadıl Dokuzeylül gümrükte çalışıyor ve Kurtuluş Savaşı süresince etkin rol oynuyor.
Samim Kocagöz’de Aydın’a Edebi dalında iz bırakarak Aydın’a İz Bırakanlar Kervanına katılmıştır. Bu nedenle onu yazmaya karar verince araştırdım ve dostum, ağabeyim olan Söke’nin araştırmacı Yazarlarından Abdülkadir Güler’in Sökeli Şair ve Yazarlar-Güldeste- adlı eserinden ve sosyal medyadan faydalanarak ulaştığım bilgileri siz değerli okuyucularımla paylaşmaya karar verdim. (Aile bireylerine ulaşamadığım için görseller sosyal medyadan alınmıştır.)
Öykücü, romancı (Doğumu 1916 Söke, Ö:5 Eylül 1993 İzmir) Söke'de doğdu. Ortaöğrenimini İzmir Erkek Lisesinde
(1937), yükseköğrenimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde tamamladı (1942-45). Askerliğinden sonra yaşamını çiftçilikle sürdürdü. Servet-i Fünun, Ses, Hep Bu Topraktan, Vatan, Fikirler, Demokrat İzmir, Yenilikler, Yeditepe (1939-50) dergi ve gazetelerinde yayımladığı ilk öyküleri ve bu yıllarda çıkan romanlarıyla tanınan Kocagöz, ilk çalışmalarından itibaren toplumcu gerçekçi akımın ilkelerini benimsedi. Güçlü gözlem yetenekleriyle iyi tanıdığı köy ve kasaba insanlarını, yaşamlarını saran olaylar içinde onların doğayla, aykırı toplum güçleriyle ve birbirleriyle olan ilişkilerini doğal anlatım biçimleriyle işledi. Son otuz yılın en sürekli yazan öykücülerinden biri oldu. Romanlarında ise, olayları genellikle okurun ilgisini uyanık tutmayı başaran bir akış içinde geliştirerek, daha geniş sorunları işledi. Sınıfsal çıkarlar açısından üniversite gençliğini (Onbinlerin Dönüşü), çok partili hayata geçiş yıllarında kasabanın değişik sınıf ve tabakalarındaki insanların durumlarını (Yılan Hikâyesi), topraksız ve az topraklı köylünün makineli ziraatın yarattığı yeni sorunlar karşısındaki yaşamlarını (Bir Karış Toprak) konu aldı. Kendi deyişiyle "tesbit ettiği vakaları" yeni doğrultularda zenginleştirerek yansıttı. Kalpaklılar ve Doludizgin'de Kurtuluş Savaşımızın destansı niteliği üzerinde genişleyerek belgesel roman türünün başarılı örneklerinden birini verdi. 1950'den sonra hikâye ve toplumsal konulara değinen yazılarını Yeditepe, Vatan, Ataç, Sosyal Adalet, Yön, Türk Dili, Varlık, Yeni Ufuklar dergi ve gazetelerinde yayımladı.
Yeni İstanbul ve New-York Herald Tribune gazetelerinin düzenledikleri Dünya Öykü Yarışmasında Sam Amca hikâyesiyle birincilik kazanmıştı (1950). Öyküleri ve kimi romanları Almancaya, Bulgarcaya, Rusçaya, Fransızcaya çevrildi.
RESİM: (Ara Güler Arşivi-1950) Resimdekiler soldan itibaren Salih Tozan, Orhan Kemal, Muzaffer Buyrukçu, Mücap Ofluoğlu, Samim Kocagöz ve Hüsamettin Bozok…
YAPITLARI: İkinci Dünya (roman, 1938), Telli Kavak (öyküler, 1941), Sığınak (öyküler, 1946), Bir Şehrin İki Kapısı (roman, 1948), Sam Amca (öyküler, 1951, 1965), Cihan Şoförü (öyküler, 1954), Yılan Hikâyesi (roman, 1954), Onbinlerin Dönüşü (roman, 1957), Ahmet'in Kuzuları (öyküler, 1958), Kalpaklılar (roman, 1962), Doludizgin (Kalpaklılar romanının devamı, 1963, Yolun Üstündeki Kaya (öyküler, 1964), Bir Karış Toprak (roman, 1964), Yağmurdaki Kız (öyküler, 1968 Türk Dil Kurumu Ödülü, bas. 1967). Bir Çift Öküz (roman, 1970), Nasrettin Hoca Fıkraları (1972), İzmir'in İçinde (roman, 1973), Tartışma (roman, 1976), Alandaki Delikanlı (öyküler, 1978, Lions Ödülü, 1979), Roman ve Yazarlık Onuru (yazılar 1983).
Samim Kocagöz'ün son çıkan kitapları:
MOR ÖTESİ (Oğuz Bayır Ödülü, 1987)
ESKİ TOPRAK (Orhan Kemal Ödülü, 1989)
BU DA GEÇTİ YAHU (Anılar 1989)
Samim Kocagöz Sökeli, şair yazar Halil Kocagöz ve öykücü Ferzan Gürel’in Ağabeyleridir. Bazen kendi kendime sitem ederim. Nedeni keşke Aydın’a geldiğim günden itibaren bazı görüşmeleri yapıp Aydın’a değer katan saygıdeğer kişilerin yaşam öykülerini yazsaydım diye bunlardan bir ailede Samim Kocagöz ve ailesi gibi.
Kocagöz ailesinden rahmete gidenlerin mekânları cennet ruhları şad olsun. Hayatta olanlara sağlıklı mutlu günler dilerim.
